Zakrzepica i jej konsekwencje
Zakrzepica to jedna z najczęściej występujących chorób układu sercowo-naczyniowego. Co roku zapada na nią przeszło 60 tys. Polaków. Związana jest z nadrzepliwością krwi, która powoduje powstawanie zakrzepów. Zakrzepica nie daje żadnych objawów, dlatego diagnozowana jest zbyt późno. Konsekwencją niezdiagnozowanej zakrzepicy może być zator tętnicy płucnej, który powoduje zatrzymanie krążenia. Dzięki odpowiednim badaniom i profilaktyce możesz zapobiec jej rozwojowi.
Zakrzepica to stan chorobowy w którym dochodzi do powstania zakrzepów, które utrudniają, a czasem wręcz uniemożliwiają swobodny przepływ krwi. Skrzeplina może powstać w dowolnym naczyniu krwionośnym – zarówno w żyłach, jak i tętnicach.
Najpowszechniejszą odmianą zakrzepicy jest zakrzepica żył głębokich, w której skrzep tworzy się w żyle nogi i objawia się bólem oraz obrzękiem kończyny. Obecność skrzepliny sprawia, że krew nie może być swobodnie przepompowywana przez żyły i tętnice. Co więcej, utworzony w żyle nogi skrzep może odłączyć się od naczynia krwionośnego i wraz z prądem krwi popłynąć płuc i mózgu. Niedrożność naczyń w tak ważnych narządach wewnętrznych wiąże się z poważnymi powikłaniami, np. z zatorem płucnym czy udarem mózgu, które mogą doprowadzić do nagłego zatrzymania krążenia.
Co najważniejsze, w większości przypadków zakrzepica przebiega bezobjawowo i może doprowadzić do śmierci w ciągu kilku sekund. Dlatego potocznie mówi się, że jest „cichym zabójcą”.
Skąd biorą się zakrzepy?
Tworzenie się zakrzepów w żyłach głębokich jest naturalnym mechanizmem naprawczym. Jednak w niektórych przypadkach, proces zakrzepowy wciąż się rozwija i rozrasta się skrzeplina, która może spowodować poważne powikłania.
Kto jest narażony na zakrzepicę?
Skłonność do powstawania zakrzepicy może być uwarunkowana wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami krzepnięcia krwi. Ich współistnienie znacznie zwiększa ryzyko tworzenia zakrzepów. Do najczęściej występujących czynników wrodzonych należą: mutacja typu Leiden w genie czynnika V krzepnięcia krwi, mutacja G20210A w genie protrombiny i niedobory antytrombiny III, białka C lub S.
Zakrzepicy sprzyjają też pewne czynniki zewnętrzne (nabyte):
→ długotrwałe unieruchomienie (ciężka choroba, pobyt w szpitalu, długotrwała podróż);
→ silne urazy;
→ operacje (zwłaszcza ortopedyczne);
→ stosowanie tabletek antykoncepcyjnych;
→ przebyte epizody żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej;
→ otyłość;
→ niewydolność serca;
→ nałogowe palenie papierosów;
→ ciąża i połóg.
Ryzyko zakrzepicy wzrasta u osób genetycznie obciążonych skłonnością do tworzenia się zakrzepów, czyli trombofilią wrodzoną. U takich osób zakrzepica żylna może pojawiać się wielokrotnie, może również dotykać krewnych.
Zakrzepica – jak można jej zapobiec?
Powstawaniu zakrzepów można zapobiec prowadząc aktywny tryb życia. Uprawianie sportu, jazdy na rowerze, czy pływanie wpływa pozytywnie na krążenie krwi. Istotna jest również odpowiednia dieta, zawierająca dużo warzyw i owoców oraz spożywanie minimum 2 litrów wody dziennie i, co ważne, niepalenie papierosów. Znaczna nadwaga oraz pozostawanie przez dłuższy czas w unieruchomieniu też nie są wskazane.
Ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia zakrzepicy przy genetycznych predyspozycjach niezwykle ważne jest wykonanie badań w kierunku trombofilii wrodzonej i uzyskanie cennej informacji na całe życie.
Dowiedz się więcej: