Czym jest zakrzepica?

Zakrzepica to stan chorobowy, w którym dochodzi do powstania skrzepliny w świetle naczynia krwionośnego i częściowego lub całkowitego zatkania go. Może ona utworzyć się w dowolnym naczyniu krwionośnym, a więc zarówno w żyłach, jak i tętnicach.

.

Zakrzepica i jej konsekwencje

Zakrzep powstaje najczęściej wtedy, gdy przepływ krwi w naczyniach jest zbyt wolny, lub, gdy krew krzepnie mimo braku takiej potrzeby.

Najpowszechniejszą odmianą zakrzepicy jest zakrzepica żył głębokich, w której skrzep tworzy się w żyle kończyny dolnej. Obecność skrzepliny sprawia, że krew nie może być swobodnie przepompowywana przez żyły i tętnice. Co więcej, taki skrzep może też odłączyć się od naczynia krwionośnego i wraz z prądem krwi popłynąć do wyższych partii ciała, w tym płuc i mózgu. Niedrożność naczyń w tak ważnych narządach wewnętrznych wiąże się z poważnymi powikłaniami, np. zatorem płucnym czy udarem mózgu, które mogą doprowadzić do nagłego zatrzymania krążenia i śmierci chorego.

Zakrzepica. Jakie są jej przyczyny?

• Na rozwój zakrzepicy najbardziej narażone są osoby pozostające w unieruchomieniu przez dłuższy czas, np. po operacji ortopedycznej. Pacjenci po przebytych zabiegach zmuszeni są do długotrwałego leżenia w łóżku, a to sprzyja zastojowi krwi. Każda operacja wiąże się ponadto z naruszeniem ciągłości tkanek, co z kolei pobudza organizm do uruchomienia procesu krzepnięcia. To wszystko prowadzi do powstania niekontrolowanych zakrzepów w światłach naczyń krwionośnych.

• Kolejnym czynnikiem ryzyka będzie częste podróżowanie, a co się z tym wiąże wielogodzinne przebywanie w pozycji siedzącej, np. w samochodzie czy samolocie.

• Równie ważnym czynnikiem zakrzepicy jest trombofilia, czyli wrodzona lub nabyta tendencja do tworzenia się zakrzepów. Postać wrodzoną wywołują określone mutacje genetyczne, a w tym: mutacja genu protrombiny, obecność czynnika V Leiden oraz czynnika V R2, mutacje genu MTHFR (A1298C i C677T) i wreszcie PAI-1 / SERPINE 1

• Na zakrzepicę powinny uważać również kobiety w ciąży i w okresie połogu. Warto pamiętać, że ciąża to stan zwiększonej krzepliwości, a więc i większej skłonności organizmu do formowania się skrzeplin w naczyniach. Zakrzepica u kobiet w ciąży może doprowadzić do poronienia.

• Do pozostałych czynników zakrzepicy należy wiek powyżej 40 roku życia, palenie tytoniu, otyłość, przyjmowanie środków antykoncepcyjnych oraz hormonalna terapia zastępcza (HTZ).

Zakrzepica – objawy

Potocznie o zakrzepicy mówi się, że jest cichym zabójcą. Wynika to z faktu, że jej objawy, które zazwyczaj dotyczą nóg są mało charakterystyczne przez co często lekceważone. Do najpopularniejszych symptomów zalicza się:

-ból nóg od kolan w dół,
-zmiana koloru skóry kończyny,
-obrzęk nogi,
Przy zatorowości płucnej pojawia się zaś ból i duszności w klatce piersiowej, czasami także gorączka, napadowy kaszel.

Zakrzepica – leczenie

Zakrzepicę najczęściej leczy się heparyną drobnocząsteczkową. Wprowadza się także działania profilaktyczne zapobiegające powstaniu zakrzepu poprzez stosowanie zdrowej diety, zwiększenie aktywności fizycznej, stosowanie rajstop bądź pończoch uciskowych.

U kobiet w ciąży w profilaktyce przeciwzakrzepowej rozpatruje się zastosowanie heparyny drobnocząsteczkowej (która nie przenika przez łożysko) lub suplementację witaminami z grupy B – B6, B12, kwasem foliowym.

Badania na zakrzepicę

Zakrzepica może być wywołana przez czynniki środowiskowe lub czynniki genetyczne, dlatego też można wykonać badanie w kierunku trombofilii wrodzonej. Takie badanie daje odpowiedź, czy organizm ma predyspozycje genetyczne do tworzenia zakrzepów. W diagnozie zakrzepicy wykonuje się także badania:

-Doppler żył dolnych,
-poziom D-dimerów,
-liczbę płytek krwi.

Dowiedz się więcej: