Kwas foliowy w ciąży
|
|
|
Kwas foliowy w ciąży – jaką pełni rolę?
Kwas foliowy bierze udział w procesach, w wyniku których powstają substancje niezbędne m.in. do prawidłowej syntezy DNA i RNA, czyli materiału genetycznego. W wyniku niedoboru kwasu foliowego synteza ta może zostać zakłócona, przez co w kodzie genetycznym pojawi się uszkodzenie, które będzie powielane w kolejnych komórkach. Chodzi więc o ryzyko rozwoju wad rozwojowych u dzieci – takich jak np. wady cewy nerwowej.
Należy przy tym pamiętać, że wiele ważnych dla rozwoju dziecka procesów zachodzi już w pierwszym trymestrze, więc o odpowiednią suplementację warto zadbać nawet przed planowaną ciążą. Będzie to też korzystne dla samej mamy, chociażby przez to, że kwas foliowy bierze udział w procesie tworzenia czerwonych krwinek. Jego niedobór może prowadzić do anemii, szczególnie w okresie wzmożonego zapotrzebowania na foliany, jakim jest ciąża.
Czym jest kwas foliowy?
Kwas foliowy to właściwie syntetyczna forma witaminy B9 należąca do grupy tzw. folianów. Ludzki organizm nie jest w stanie samodzielnie jej wytworzyć, stąd konieczność dostarczania mu kwasu foliowego w pożywieniu lub suplementach diety. Te ostatnie mają szczególne znaczenie z dwóch powodów. Po pierwsze, kwas foliowy jest uznawany za najlepiej wchłaniany folian. Po drugie natomiast, choć źródłem kwasu foliowego mogą być produkty spożywcze (takie jak podroby, zielone warzywa czy warzywa strączkowe), to podczas ich obróbki kwas łatwo traci swoje właściwości.
Kwas foliowy – dlaczego jest dla nas tak ważny?
Najważniejszym zadaniem kwasu foliowego jest umożliwienie procesu metylacji, czyli przekształcenia dostarczanych składników do formy przyswajalnej przez organizm. Zaburzenie tego procesu wpływa m.in. na podwyższony poziom homocysteiny, co może prowadzić do rozwoju chorób układu krążenia (takich jak miażdżyca). Wpływa to również na pracę innych układów – chociażby odpornościowego. W efekcie zakłócone jest tworzenie się nowych komórek czy usuwanie toksyn z organizmu. Pojawiają się też zaburzenia we wchłanianiu i przetwarzaniu witamin i innych elementów niezbędnych do prawidłowego działania organizmu.
Warianty genu MTHFR a przyswajanie kwasu foliowego
Warianty tego genu powodują, że kwas foliowy nie jest prawidłowo wchłaniany, a jego nadmiar może odkładać się w organizmie w toksycznej formie (zamiast zostać usuniętym wraz z moczem). Zwiększa to ryzyko wystąpienia powikłań ciąży – wad rozwojowych dziecka, anemii megaloblastycznej, przedwczesnej utraty ciąży czy nawet poronień nawykowych.
Jak można zastąpić kwas foliowy?
Osobom posiadającym wariant C677T genu MTHFR zaleca się przyjmowanie aktywnych witamin z grupy B, czyli już przetworzone, formy kwasu foliowego. Dzięki temu organizmowi dostarczone zostaną składniki niezbędne do właściwego funkcjonowania, większa będzie też szansa prawidłowego rozwoju dziecka. Poza tym, uniknie się negatywnych skutków odkładania się nadmiaru nieprzetworzonego kwasu.
Jak sprawdzić czy kwas foliowy jest dla nas bezpieczny?
Wystarczy wykonać badanie pod kątem wariantów genu MTHFR – szczególnie sprawdzające obecność wariantów C677T i A1298C, ponieważ to właśnie one są odpowiedzialne za problemy z wchłanianiem kwasu foliowego. Test jest prosty i szybki, polega na analizie wymazu z wewnętrznej strony policzka, który można samodzielnie pobrać w domu i odesłać do wybranego laboratorium. Na wyniki nie trzeba długo czekać, a ich otrzymanie może zagwarantować mamie większy spokój podczas ciąży.
Dowiedz się więcej: