Podejrzenie zakrzepicy? Sprawdź, jakie badania warto wykonać

Ból kończyny, opuchlizna, tkliwość, zaczerwienie lub zasinienie skóry… To mogą być objawy zakrzepicy, której następstwa bywają naprawdę poważne (np. zator płucny). Niestety – nawet u 50% osób zakrzepy mogą nie dawać widocznych objawów! [1]

Sprawdź, jakie badania wykonać przy podejrzeniu tego schorzenia i przy podwyższonym ryzyku zachorowania. Dzięki temu zyskasz szansę, by zareagować odpowiednio szybko i uchronić się przed powikłaniami.

Ryzyko zakrzepicy – kiedy warto być czujnym?

Zgłoś się do lekarza lub szpitala na wykonanie badań przede wszystkim w sytuacji, gdy pojawiły się u Ciebie objawy zakrzepicy (m.in. ból kończyn, opuchlizna, zaczerwienie lub zasinienie, ocieplenie) lub zatoru płucnego (m.in. duszności, nadmierne pocenie, ból w klatce piersiowej, kołatanie serca).

Pamiętaj, że u połowy osób zakrzepica może przez długi czas rozwijać się w ukryciu – warto więc zdawać sobie sprawę z obecnych u siebie czynników ryzyka i postawić na badania profilaktyczne.

Podwyższone ryzyko występuje przy trombofilii wrodzonej – genetycznej tendencji do nadkrzepliwości krwi. Do czynników ryzyka należą też m.in.:

ciąża,
połóg,
długa podróż lub unieruchomienie z innego powodu (np. w szpitalu),
operacja,
korzystanie z dwuskładnikowej antykoncepcji hormonalnej.

Kiedy jeszcze warto się przebadać? Jeśli zakrzepica lub inne problemy z układem sercowo-naczyniowym wystąpiły w rodzinie.

Badanie DNA w kierunku genetycznej skłonności do zakrzepicy – trombofilii wrodzonej

Pod wpływem działania różnych czynników (np. ciąża, operacja, antykoncepcja hormonalna) trombofilia wrodzona znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia zakrzepicy i jej powikłań. Badanie genetyczne obejmuje analizę mutacji czynnika V Leiden, genu protrombiny, VR2 i PAI-1, a także dwóch wariantów genu MTHFR.

Świadomość, że zmiany w genach są obecne, pozwoli Twojemu lekarzowi zlecić Ci dalsze badania, rozpocząć odpowiednie leczenie i zadziałać szybko w razie wystąpienia objawów.

Badania krwi – parametry krzepnięcia

Przy podejrzeniu zakrzepicy warto sprawdzić parametry krzepnięcia. Chodzi przede wszystkim o:

liczbę płytek krwi (zbyt duża ich liczba może zwiastować problemy z krzepnięciem),
poziom fibrynogenu (białka biorącego udział w procesie krzepnięcia krwi)
czasy krzepnięcia (czas trombinowy, protrombinowy i kaolinowo-kefalinowy (APTT).

Zaleca się też oznaczenie stężenia D-dimerów, czyli produktów, które powstają podczas procesu krzepnięcia krwi.

USG dopplerowskie, flebografia, rezonans

Podstawowym badaniem diagnostycznym jest tzw. USG dopplerowskie, które pozwala ocenić przepływ krwi w żyłach i tętnicach i sprawdzić, czy znajdują się tam m.in. zakrzepy czy blaszki miażdżycowe. Lekarz może skierować również na flebografię kontrastową – po podaniu kontrastu żyły obserwowane są na zdjęciach radiologicznych. Czasami wykonuje się też rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową.

Źródło:

[1] R. Saab, J.J. Stevermer, S. Meadows, Czy u pacjentów z ostrą zakrzepicą żył głębokich wskazane jest ograniczenie aktywności?, tłum. P. Jędrusik, „Medycyna po Dyplomie” 2011, 20, 1.